Het congres Schematherapie gaat online door
Goed nieuws! Je kunt het congres vanuit huis veilig en op afstand online volgen via een livestream. Meld je hier aan >>
Tijdens deze dag leer je over de kernelementen van schematherapie en de belangrijkste methoden en technieken in de behandeling van persoonlijkheidsstoornissen of persisterende syndroomstoornissen. Je krijgt een beter begrip van schematherapie en hoe deze behandeling in uw klinische praktijk ingebouwd kan worden.
Schematherapie is een vorm van psychotherapie voor mensen met een persoonlijkheidsstoornis. Deze vorm van therapie heeft als uitgangspunt dat er universele emotionele basisbehoeften bestaan. Wanneer er chronische tekorten zijn in het valideren van deze basisbehoeften in de kindertijd ontstaan schema’s (thema’s in de gevoelsbeleving) die gekleurd worden door gevoelens van angst, onzekerheid en wantrouwen. Activatie van die schema’s en de manier hoe cliënten omgaan met deze emoties leiden tot wisselende gemoedstoestanden die in schematherapie modi worden genoemd.
Schematherapie is erop gericht om cliënten te leren de diverse kanten van zichzelf te onderscheiden en hun basisbehoeften op een gezonde manier te valideren. De effectiviteit van schematherapie is in diverse behandelstudies aangetoond, bijvoorbeeld in de behandeling van diverse persoonlijkheidsstoornissen, angst- en stemmingsstoornissen.
Experts op het gebied van schematherapie maken behandelaren in de ggz vertrouwd met de kernelementen van schematherapie en de belangrijkste methoden en technieken in de behandeling van persoonlijkheidsstoornissen of persisterende syndroomstoornissen. Aan het eind van de dag heb je een beter begrip van schematherapie en hoe deze behandeling in jouw klinische praktijk ingebouwd kan worden.
Voor wie?
Het online congres Schematherapie is bedoeld voor (GZ-)psychologen, klinisch psychologen, psychotherapeuten en alle andere professionals die meer willen weten over schematherapie.
In deze keynote worden de uitgangspunten van schematherapie gepresenteerd. Je leert de achtergrond van het model kennen, wat schema’s en modi zijn en hoe deze zich tot elkaar verhouden. De belangrijkste interventies binnen schematherapie worden benoemd. Ook wordt aandacht besteed aan de randvoorwaarden voor het geven en ontvangen van schematherapie.
Wat heb je geleerd na het bijwonen van deze lezing?
- Theoretische basis van schematherapie.
- Kennis van de interventies binnen schematherapie.
- Randvoorwaarden en indicatiecriteria voor schematherapie.
Schematherapie, aanvankelijk ontwikkeld voor cliënten met persoonlijkheidsproblematiek en/of hardnekkige angst- en stemmingsstoornissen wordt soms aangeboden in vormen of doseringen die niet meer het predicaat schematherapie verdienen.
In deze lezing zal aandacht worden besteed aan welke vormen van schematherapie daadwerkelijk schematherapie zijn en welke niet. Er wordt ingegaan op het aanbieden van schematherapie voor de juiste doelgroepen en wat daarvoor de minimale behandelduur, therapiefrequentie en noodzakelijke behandelelementen zijn. Ook wordt de noodzaak van opleiding en supervisie belicht.
Marjon Nadort, GZ-psycholoog, psychotherapeut.
Wat heb je geleerd na het bijwonen van deze lezing?
- Wat is echte schematherapie en wat niet.
- Voor wie is schematherapie bedoeld. En aan wie bied ik schematherapie aan.
- Wanneer doe ik CGT of een andere therapievorm in plaats van schematherapie.
In deze demonstratie wordt toegelicht hoe je een behandelsessie Schematherapie voorbereidt en indeelt. In elke sessie probeert de therapeut een experiëntiële of cognitieve interventie te doen. Veel schematherapeuten komen in tijdnood als zij in het begin van een sessie veel te lang praten over de onderwerpen die de cliënten inbrengen. Hoe beperk je die tijd zonder de cliënt het gevoel te geven niet te luisteren? Hoeveel tijd heb je nodig voor een interventie? Hoe sluit je af?
Hannie van Genderen, Klinisch psycholoog, Van Genderen Opleidingen.
Wat heb je geleerd na het bijwonen van deze lezing?
- Wat de belangrijke elementen in een sessie schematherapie zijn.
- Hoe je een sessie schematherapie indeelt.
- Hoe je het gesprek zo snel mogelijk leidt naar een interventie.
Programma onder voorbehoud van wijzigingen
Schematherapie richt zich op hardnekkige negatieve patronen in je leven. Wanneer je reactie op een vervelende gebeurtenis niet in verhouding staat tot wat er aan de hand is ben je in een bepaalde gemoedstoestand (modus) waarin je je denken, voelen en doen niet meer onder controle hebt. Er is sprake van vijf soorten modi: Kindmodi (je wordt te emotioneel), Oudermodi (Je bent te negatief over jezelf), Overlevingsmodi (je schakelt je gevoel uit), de Gezonde Volwassene en het Blije Kind. In deze workshop leer je deze modi herkennen bij jezelf en anderen.
Wat heb je geleerd na het bijwonen van deze workshop?
- Hoe modi ontstaan in de jeugd van de cliënt.
- Hoe je modi kunt herkennen.
- Welke modi je kunt verwachten bij welke problematiek.
Imaginatie rescripting wordt over het algemeen gezien als één van de meest effectieve technieken binnen de schematherapie. De kracht van de verbeelding stelt je als therapeut in staat om betekenisvolle correctieve emotionele ervaringen te genereren en zo klachten te verminderen, patronen te doorbreken. Toch is het vaak niet eenvoudig om deze techniek toe te passen. Zo worden therapeuten regelmatig geconfronteerd met uitdagende situaties waarin de cliënt bijvoorbeeld zegt ‘Ik heb geen herinneringen uit mijn kindertijd’ of ‘Ik wil niet die oude herinneringen ophalen, waarom zou dat helpen?’. Therapeuten voelen zich daardoor geremd om met imaginatie beelden uit dat belaste verleden op te halen uit angst voor decompensatie.
Deze workshop is erop gericht om therapeuten kennis te laten maken met imaginatie rescripting. Met behulp van korte inleidingen, praktische voorbeelden en oefeningen kun je als hulpverlener kennismaken met deze krachtige interventie. Reeds aanwezige vaardigheden kunnen verfijnd worden en uitdagende, soms moeilijke situaties worden besproken en geoefend. Gedurende de workshop wordt gebruik gemaakt van specifiek ontwikkeld lesmateriaal gericht op imaginatie oefeningen. Verder zullen ook specialistische toepassingsgebieden besproken worden zoals imaginatie rescripting bij flashforwards en nachtmerries.
Doelstelling is dat deze workshop een leuke, leerzame ervaring wordt waarbij er binnen een veilige sfeer veel geoefend zal worden om therapeuten te inspireren tot het gebruik van imaginaire rescripting.
De module Schematherapie en de Gezonde volwassene bestaat uit 10 sessies waarbij positieve technieken vermengd worden met schematherapeutische technieken. De uitdaging voor de therapeut is om de Gezonde volwassene niet als modus te benaderen, maar als geïntegreerde identiteit van de cliënt. Er wordt aandacht besteed aan psychoeducatie, persoonlijke waarden, en future-directed imagery. De module kan worden ingezet als stand-alone module in de BGGZ of juist als afsluiting van een langlopende schematherapie.
Anne-Marie Claassen, psychotherapeut/programmamanager schematherapie
Wat heb je geleerd na het bijwonen van deze sessie?
- Dat de Gezonde volwassene een geintegreerd deel van de persoon is, ipv een modus
- Welke technieken er in de module worden gebruikt
- Hoe de module ingezet kan worden in een (lopende) schematherapie
Vind je dat altijd alles perfect moet gebeuren? Vind je dat je altijd klaar moet staan voor anderen? Heb je de neiging je te verdoven met uren Netflix? Dan zou je baat kunnen hebben bij de meerstoelentechniek. In deze workshop wordt gedemonstreerd wat de meerstoelentechniek binnen de schematherapie inhoudt. Aan de hand van videofragmenten en live demonstraties door de docent leer je de techniek kennen. In korte oefeningen in groepjes leer je de techniek toepassen.
Wat heb je geleerd na het bijwonen van deze sessie?
- Wat is de meerstoelentechniek?
- Waarvoor is de meerstoelentechniek bedoeld?
- Hoe voer ik de meerstoelentechniek uit?
Één van de belangrijkste pijlers in schematherapie is de therapeutische relatie van limited reparenting. In de hechtingsrelatie met je cliënt bied je, als rolmodel voor de ouder die ze niet/onvoldoende hebben gehad, gezonde ervaringen die bijdragen tot het doorbreken van dysfunctionele patronen in het leven van de cliënt. Een leidende vraag in de therapeutische relatie is dan ook: ‘Wat zou ik doen als dit mijn eigen kind/pleegkind zou zijn?’. Onderdelen van ‘goed genoeg ouderschap’ zijn het bieden van zorg en het actief begeleiden van keuzen. Naast ‘warme’ vormen (begrip, empathie, steun) van zorg is een essentieel onderdeel van ouderschap echter ook dat je op een empathische manier confronteert of soms grenzen stelt aan ongezonde vormen van gedrag. Zo komen cliënten veelvuldig te laat, doen hun huiswerk oefeningen niet of vertellen op een onthechte manier over emotionele gebeurtenissen. Middels een demonstratie zal specifiek ingegaan worden op de keuzemomenten waarmee je wordt geconfronteerd als we de cliënt willen aanspreken op zijn of haar gedrag: Is dit wel het goede moment om de cliënt te confronteren? Hoe ga ik vertellen dat ik geïrriteerd raak van die voortdurende schuldgevoelens? Ben ik niet te hard voor de cliënt?
Hélène Bögels, klinisch psycholoog/psychotherapeut, Reinier van Arkel en Psychotherapie Den Bosch.
Wat heb je geleerd na het bijwonen van deze sessie?
- Inzicht in de onderdelen van een empathische confrontatie.
- Oefening/uitproberen.
- Inschatten of limited reparenting past bij hoe jij als professional wil werken.
Schematherapie is een langdurig proces zonder duidelijk protocol. Mede daardoor aantrekkelijk, maar hoe houd je grip en werk je efficiënt? Hoe en wanneer sluit je af? Cluster C cliënten willen meer en beter, cluster B cliënten zijn gehecht en vrezen het afscheid.
Planmatig, doelgericht en stapsgewijs te werk gaan zijn oplossingen om de therapie te verdiepen en te versnellen.
De workshop zal sprankelen en kennisoverdracht afwisselen met ervaringsgerichte oefeningen.
Wat heb je geleerd na het bijwonen van deze sessie?
- Deze workshop helpt je om scherp te blijven tijdens de behandeling en gericht toe te werken naar het afronden van de therapie.
- Je leert hoe fases en doelen helpen om structuur aan te brengen en diepgang te creëren.
- Je leert stappen en doelen expliciet te maken en te vertalen naar een therapieplan.
Hélène Bögels
Anne-Marie Claassen
Hannie van Genderen
Marjon Nadort
Zij heeft verschillende boeken over schematherapie geredigeerd samen met Michiel van Vreeswijk en Jenny Broersen. Tevens is zij plaatsvervangend hoofdopleider Psychotherapie bij RINO Noord-Holland.
Rosi Reubsaet
Judith Vanhommerig
Katrine de Vries
Remco van der Wijngaart
Hij is geregistreerd als supervisor bij de VGCT en de Vereniging voor Schematherapie en is vice-president van de Internationale Vereniging voor Schematherapie. Naast behandelingen in zijn eigen praktijk geeft Remco supervisie en leertherapie aan mensen die bezig zijn met hun opleiding.
In onderstaande video gaat auteur Remco van der Wijngaart onder andere in op wat imaginaire rescripting is en wat de aanleiding voor het schrijven van het gelijknamige boek is.
Remco van der Wijngaart werkt dagelijks met schematherapie
‘Toen ik dit zag, dacht ik: dit is waarom ik de hulpverlening in wilde’
Schematherapie maakt een opmars. Dat begrijpt psychotherapeut, opleider en supervisor cognitieve gedragstherapie en schematherapie Remco van der Wijngaart wel. ‘Het is bewezen effectief én ontzettend leuk als je de effecten van deze therapie ziet.’
tekst: Naomi van Esschoten
He jakkes, wat een klein plekje om in te parkeren. Ik zal het wel weer verkeerd doen. Ik ben ook onhandig, dat heeft mijn vader me al zo vaak gezegd. Oh, die man kijkt naar me. Hij zal me wel lelijk vinden. Of dik. Of onhandig. Of alle drie. ‘Iemand die vastloopt in patronen door jeugdervaringen met tekorten aan veiligheid, waardering, grenzen of ruimte voor plezier, kan zichzelf de hele dag naar beneden halen met negatieve gedachten’, vertelt Remco. ‘Soms helpt cognitieve gedragstherapie om die denkpatronen te doorbreken. Maar bij sommige mensen blijven de negatieve gevoelens toch bestaan en is alleen mentaal inzicht niet voldoende. Voor hen, maar ook bij problematiek als persoonlijkheidsstoornissen of posttraumatische stressstoornis, kan schematherapie een uitkomst zijn.’
Persoonlijke relatie
Zelf maakte Van der Wijngaart als een van de eersten in Nederland kennis met deze therapievorm. ‘Toen ik in 1995 bij de RIAGG ging werken, werd daar ook academisch onderzoek gedaan. Zo startte er een behandelstudie naar de effectiviteit van schematherapie bij patiënten met een borderline persoonlijkheidsstoornis. Bij mijn eerste ervaring met grondlegger Jeffrey Young dacht ik: dit is waarom ik de hulpverlening in wilde. Dat komt door de drie pijlers waarop de therapie is gestoeld. Ten eerste is de eenvoudige taal makkelijk uit te leggen aan cliënten. Daarnaast is de therapeutische relatie persoonlijk: met ‘Limited Reparenting’ ga je een hechtingsrelatie aan waarbij je een rolmodel bent om hetgeen te bieden dat iemand heeft gemist in zijn of haar jeugd. En ten slotte zijn er verschillende methoden en technieken die helpen een corrigerende emotionele ervaring te bieden.’
Nieuwe boodschap
Zo voelt de vrouw die aan het inparkeren is en zichzelf steeds negatief commentaar geeft, zich niet goed over zichzelf. ‘Het inparkeren activeert de straffende stem die ze vanuit het verleden met zich meedraagt. De enige manier om met de emoties om te gaan die deze kritische stem oproept, is door in een overlevingsmodus te schieten. Maar je kunt je niet voor altijd afsluiten voor je gevoel. Bij schematherapie zet de therapeut zich actief in om dat patroon van negatieve gedachten én gevoelens te doorbreken’, vertelt Van der Wijngaart. ‘Door bijvoorbeeld te zeggen dat jij die persoon juist kent als gevoelig en met humor, in plaats van onhandig en lelijk, bied je gezonde boodschappen die de cliënt eigenlijk in haar jeugd had moeten horen. Door die te herhalen, net zolang tot de boodschap internaliseert, hoort ze uiteindelijk jouw woorden in plaats van die uit haar jeugd.’
Woorden en beelden
Imaginaire rescripting is een techniek die de Maastrichtse psychotherapeut graag toepast binnen de schematherapie. ‘De methode bestaat al sinds 1894, maar is lang met scepsis bekeken. Gelukkig is dat in de afgelopen twintig jaar omgeslagen, want het gebruik van verbeelding is een krachtige methode, en bewezen effectief.’ Bij imaginaire rescripting laat de therapeut de cliënt een betekenisvolle herinnering visualiseren, met de ogen gesloten. Vervolgens helpt de therapeut deze beelden, of het verloop van de gevisualiseerde gebeurtenissen, te veranderen. ‘Dat heeft een groter effect op de gevoelsbeleving dan het alleen verstandelijk inzicht dat die gebeurtenissen niet gezond waren. Hoewel we niet terug kunnen in de tijd, is het veranderen van die beelden toch effectief. Voor de hersenen lijkt het namelijk niet uit te maken of iets echt gebeurd is of gevisualiseerd.’
Terug naar het verleden
Dat biedt grenzeloze mogelijkheden om pijnlijke ervaringen uit het verleden een andere plek te geven. Van der Wijngaart ‘Iemand komt bijvoorbeeld binnen met het gevoel het op zijn werk ‘helemaal verknald’ te hebben. Vaak liggen daar oude wonden aan ten grondslag die de pijn groter maken. In de sessie gaan we vanuit de situatie van afgelopen week kijken naar wat iemand zo geraakt heeft. Met imaginaire rescripting komen er soms beelden terug waar de cliënt zich niet meer bewust van was, bijvoorbeeld een vader die boos reageert op het kind toen het 6 jaar oud was. Vervolgens kun je als therapeut in dat beeld stappen en opkomen voor het kind. Of kan de cliënt dat zelf doen. Dat gevoel creëren is heel waardevol.’
Weerstand overwinnen
Soms ervaart Van der Wijngaart weerstand bij cliënten om terug te gaan naar het verleden. ‘Dat kan te maken hebben met het idee dat ‘het toch niet werkt’. Anderen willen wel, maar vinden het spannend. Therapeuten lijken zelf soms ook geremd: ze zijn gewend om te praten óver een ervaring, maar niet om emotiegerichte oefeningen te doen. Het doen van een imaginatie is in het begin ongemakkelijk, maar het scheppen van een correctieve emotionele ervaring is essentieel om een patroon te doorbreken. Het mooie is dat je de techniek kunt inzetten als onderdeel van schematherapie, maar ook als losstaande methode bij bijvoorbeeld het behandelen van PTSS-klachten of depressie.’
Huiswerk maken
Met het maken van nieuwe betekenisvolle ervaringen is de cliënt er overigens nog niet. ‘Vaak is een langer traject nodig tot de boodschap ‘landt’ en weerklinkt in het hoofd. De cliënt krijgt dus ‘huiswerk’ om de ervaring levend te houden, bijvoorbeeld door die te schrijven of in te spreken op de telefoon, en deze regelmatig te herhalen.’ Daarom is de therapeutische relatie ook zo van belang. Van der Wijngaart: ‘Die is zelfs het belangrijkste om de therapie succesvol te maken.’
Zelf aan de slag
Binnenkort is Remco van der Wijngaart dagvoorzitter op het GGZ-congres Schematherapie, waar hij ook een workshop over imaginaire rescripting verzorgt. ‘Het doel van deze dag is om een praktische inleiding te geven op de therapie en de technieken zodat behandelaren kunnen kennismaken met schematherapie. Schematherapie is een vaak langdurig psychotherapeutisch traject, maar ook voor behandelaren in de basis-ggz is het handig om de technieken te leren kennen. Therapeuten krijgen tijdens dit congres dan ook een goed begrip van de theorie, maar het wordt vooral een levendige dag waarin zij zelf gaan oefenen met de elementen. Je komt om iets te leren waar jij en je cliënt de volgende dag al van kunnen profiteren.’
Waar en wanneer
Vrijdag 28 mei 2021 | Online via livestream
Voor wie?
Het congres is primair bedoeld voor GZ-psychologen, klinisch psychologen, psychotherapeuten en alle andere professionals die meer willen weten over schematherapie.
Tarieven (btw vrij)
399,- per persoon | Regulier tarief
349,- per persoon | Abonnee tarief*
* Abonnees van GZ-Psychologie, Kind & Adolescent Praktijk, Kind & Adolescent, Neuropraxis, TPO De Praktijk
Accreditatie
Accreditatie is goedgekeurd door:
- Register Vaktherapie – (5 punten)
- Accreditatiebureau FGzPt (5 punten – specialismen gezondheidszorgpsycholoog)
- Vereniging EMDR (1 punt – algemene scholing breed)
- Cognitief Gedragstherapeuten- VGcT (5 punten)
- Nederlandse Vereniging voor Psychotherapie – NVP (5 punten)
- NIP-Eerstelijnspsychologie NIP (ELP herregistratie) – (5 punten)
- NIP Kinder- en Jeugdpsychologen (K&J) en NVO Orthopedagoog-Generalist (OG):
- Herregistratie – (5 punten)
- Opleiding behandeling – (1,5 punt)
- Opleiding diagnostiek – (0,5 punt)
- Opleiding overige taken – (0,5 punt)
Het congres staat gelijk aan een studiebelasting van 5 uur.
Heeft u een suggestie voor accreditatie van een bepaalde beroepsvereniging? Mail dan uw verzoek naar henriette.boven@bsl.nl. Wij zullen bij relevante aanvragen én meerdere aanvragen het verzoek in overweging nemen.
Voordelen van het online volgen van het congres Schematherapie
Cedeo erkend
Met dit klanttevredenheidsoordeel is de kwaliteit van onze congressen en masterclasses ruimschoots gewaarborgd. Cedeo is een onafhankelijke intermediair die opleidingsinstituten toetst. Lees meer over de CEDEO erkenning.
CRKBO geregistreerd
Springer Media B.V., waarvan Bohn Stafleu van Loghum onderdeel uitmaakt, is als instelling geregistreerd in het Centraal Register Kort Beroepsonderwijs (CRKBO). Instellingen die geregistreerd staan in het Centraal Register Kort Beroeps Onderwijs (CRKBO) voldoen aan de Kwaliteitscode voor Opleidingsinstellingen voor Kort Beroepsonderwijs en mogen hun beroepsopleidingen btw vrij aanbieden.
Contact
Klantenservice (inschrijving / aanmelding)
E: aanmelder@bsl.nl
Congres ontwikkelaar (inhoudelijke vragen)
Eventcoördinator (logistieke vragen)
Annuleren
Uw inschrijving is alleen schriftelijk te annuleren. In geval van annulering tot uiterlijk 4 weken voor de opleidingsdatum, wordt een bedrag van 50,- wegens administratiekosten in rekening gebracht. Bij een meerdaagse masterclass of congressen met een deelnameprijs vanaf 750,- (excl. btw) per persoon bedragen de administratiekosten 250,-. De administratiekosten bedragen 35,- indien de kosten van de betreffende opleiding, cursus, workshop of training minder dan 100,- bedragen. In geval van annulering binnen 4 weken voor de opleidingsdatum wordt het volledig verschuldigde bedrag in rekening gebracht. De betreffende deelnemer kan zich in dat geval wel laten vervangen door een ander persoon.
